Tę niezwykle malowniczą okolicę (nieckę) przecina - leniwie tocząc swój bieg – rzeka Cisa (uchodzi do Dunaju) wraz z dwoma dużymi dopływami: Samoszem i Kraszną. Csenger położone jest na lewym brzegu Samoszu. Najstarsze pisane wzmianki o osadzie, pochodzące z 1219 roku (jeszcze z epoki Árpádów), są zawarte w Váradi Regestrum (łac. Regestrum Varadiense). Várad to historyczna nazwa miasta Oradea (węg. Nagyvárad, niem. Großwardein, po polsku to Wielki Waradyn), obecnie w granicach Rumunii. Csenger i Oradeę dzieli (prócz granicy) około 150 km. Warto zwiedzić w tym miasteczku zabytkową późnoromańską katolicką świątynię z XIII wieku (obecnie należy do Węgierskiego Kościoła Reformowanego -węg. Magyarországi Református Egyház). Reformacja odcisnęła w tym regionie duże piętno. Piękna brama seklerska przy kościele, a także prastare symbole Seklerów: księżyc i gwiazda, uświadamiają, iż jesteśmy na pograniczu z Siedmiogrodem (węg. Erdély). Oprócz wspomnianego kościoła znajdują się w Csenger także świątynie: greko-katolicka i rzymsko-katolicka. Tak więc mozaika wyznań charakterystyczna dla tego regionu Węgier. Na Placu Bohaterów warto – a w zasadzie należy – zatrzymać się przed pomnikiem upamiętniającym żołnierzy węgierskich poległych w obu wojnach światowych. Na uwagę zasługuje także ciekawie usytuowany pomnik Stefana I Świętego, z rodu Árpádów, pierwszego koronowanego na króla władcy Węgier. W drodze do Csenger trzeba koniecznie zajrzeć do Máriapócs, największego sanktuarium maryjnego na Węgrzech. Tutaj, w grekokatolickiej bazylice, odbiera swoją cześć łaskami słynący cudowny wizerunek płaczącej Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus.

Tekst i fotografie: Marek Sukiennik